Jako
badanie pracy (badanie ergonomiczne) w sensie ergonomicznym należy
rozumieć badanie czynności człowieka wykonywanych w związku z realizacją
celów działalności zakładu pracy, odróżniając to badanie od badania
organizacji i przebiegu produkcji. Badanie to polega na śledzeniu
operacji i czynności, a także ruchów wykonywanych przez człowieka, aby
sprawdzić, czy organizacja stanowiska i metody pracy są zgodne z
wymaganiami ergonomii.
Badanie
ergonomiczne w odniesieniu do badania układu człowiek-maszyna oznacza
badanie nie tylko elementów tego układu (człowiek, maszyna, otoczenie),
ale także procesów oddziaływania otoczenia człowieka, przy czym w ramach
badań ergonomicznych badamy jedynie otoczenie materialne (pomijamy
problemy społecznych warunków pracy).
Metody
badawcze mogą być kompleksowe (grupowe) i wycinkowe (pojedyncze).
Możliwości kierunków oraz zakresów badania jest więc wiele. Dobór ich
zależy zawsze od sytuacji, potrzeb i aktualnie istniejących możliwości. W
tej sytuacji należałoby stwierdzić, że nie ma „recept” na metody
badania, które nadawałyby się w każdej sytuacji. Każda metoda wymaga
adaptacji zarówno ze względu na sytuację, jak i na konieczność
uwzględnienia aktualnego celu i możliwości badania.
W
literaturze ergonomicznej znajdziemy opisy wielu metod badania pracy.
Obejmują one zarówno badania samej pracy, jej warunków oraz ludzi
wykonujących prace. Syntetyzując przegląd tych metod można stwierdzić,
że polegają one w większości przypadków na [s. 191]:
- bezpośrednich obserwacjach funkcjonowania układu człowiek-maszyna i jego otoczenia,
- pomiarach natężenia działania czynników materialnego środowiska pracy
i ocenie tego działania,
- pomiarach czasu wykonywania operacji i czynności,
- pomiarach stanowiska pracy, tzn. pomiarach zasięgów kończyn, odległości
i wysokości pola pracy, wymiarów krzesła, biurka itp.,
- wywiadach z operatorami maszyn, a także personelem kierowniczym,
- badania wydarzeń krytycznych (wypadków, awarii) oraz błędów popełnianych przez ludzi,
- badaniach (psychologicznych, fizjologicznych, lekarskich) pracowników,
- ocenach wysiłku fizycznego i psychicznego,
- analizach
planów i rysunków stanowisk lub pomieszczeń pracy bezpośrednio lub przy
pomocy płaskich makiet elementów stanowiska lub sylwetki człowieka.
Niestety
rzadko udaje się zastosować równocześnie wszystkie ze wskazanych
możliwości metod badawczych, a pozwoliłoby to na wielostronną kontrolę
wyników badań. Zazwyczaj można użyć tylko kilku z powyższych metod.
W
praktyce diagnozowanie układu ergonomicznego dokonuje się najczęściej
przy stosowaniu technik ergonomicznej analizy uciążliwości pracy. Pełną
ocenę obciążenia organizmu człowieka wykonującego jakąś pracę uzyskamy
analizując takie elementy, jak: obciążenie fizyczne, wysiłek umysłowy,
środowisko pracy oraz zagrożenia chorobami zawodowymi. Dzięki takiemu
podejściu uzyskamy kompleksową ocenę obciążenia człowieka w pracy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz